Çeviride kalite ölçütleri, doğru dil bilgisi, kelime kullanımı gibi özelliklere ek olarak belirli standartlara dayandırılan özel bir çalışma alanıdır. Çeviride kalite yalnızca ülke bilgisinin olması, dilin özelliklerine uyulması gibi durumlar içermez. Dünya üzerinde belirlenen standartlara göre ürün ya da hizmetin olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyeti gibi detaylar içermektedir. Bu alanda özel olarak yapılan çalışmalara ek olarak kullanıma uygunluk kriterlerini de sağlaması gerekmektedir.
İçindekiler
Çeviride Kalite Ölçütleri Nelerdir?
Metin, prospektüs, uygulama gibi birçok alanda özel çeviri ihtiyaçları bulunmaktadır. Makale çevirileri akademik bir bilgi birikimi isterken, prospektüs ya da bilgisayar temelli bir çeviri teknik bilgi istemektedir. Bu nedenle çeviride kalite ölçütleri ilk olarak çevirinin bilgi akışını sağlamaktan geçer. Proje üzerinde çalışacak olan tercümanın alan bilgisinin iyi olması gerekmektedir.
Tercüman tarafından yapılacak olan kaliteli bir çeviri için sertifika ve standartlar bulunmaktadır. Bu belgelendirmeler evrensel olup, tüm dünya üzerinde geçerlidir. Ölçüt bakımından bakıldığında kurum ya da tercümanın sahip olduğu belgelendirme düzeyleri de büyük oranda etki etmektedir. Özellikle dünya üzerinde yayılacak olan bir çeviri için bu belgelendirmeler şart olarak görülmektedir.
Çeviride kalite teknik bakım alan dışında müşteri odaklı bir çalışmayı da kapsamaktadır. Metnin kolay okunması, dil bilgisinin doğru kullanılması, yazım hatasının olmaması, terminoloji kullanımının doğru bir şekilde yapılması gerekmektedir. Çeviride kalite ölçütleri tüm bu kuralların doğru sağlanması ile birlikte müşteri memnuniyet ide sağlanmaktadır.
Ölçütlendirme Sistemi
Kaliteli çeviri için dünya standartlarına uygun bir çalışma yapılması gerekir. LISA (Localization Industry Standarts Associations) tarafından belirlenen kalite ve denetim kurallarına göre çeviriler esas alınır. Bu kapsama bakıldığında ise çeviride kalite ölçütleri için aşağıdaki hatalar yapılmamalıdır.
Doğruluk Hataları: Orijinal metinde olmayan eklemeler yapmak, giriş-gelişme-sonuç tutarsızlığı, eksik çeviri ve yanlış çeviri
Dil Hataları: Çevirisi yapılan metnin hedef dilindeki dil bilgisi hataları, düşük cümleler, noktalama yanlışları
Terim Hataları: Referans alınan sözlüklerle çeviri arasında tutarsızlık, kullanıcıya yardımcı olan ürün kullanımı hataları
Ülke Hataları: Ülkelerde kullanılan farklı saat, tarih, sayı ya da ölçü birimi hataları, yerelleştirme yapılmaması, ülkelere özgü bilgilerin yok sayılması
Kritik Hatalar: Ürün bazlı çevirilerde çalışmasına yönelik verilen yanlış bilgiler, hukuki sonuçlara neden olacak hatalı çeviriler, çevirisi yapılmamış sözcükler
Tüm bu hatalar kaliteli çeviri sürecinin önüne geçmektedir. Bu nedenle çeviri işlemi tamamlandıktan sonra son okuma yapılarak, çalışmanın kalitesi ve düzeni kontrol edilmelidir. Onay alması halinde çeviri metni müşteri ile buluşturulmalıdır.
Çevirinin Kaliteli Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Bir çevirinin kaliteli olabilmesi için metnin ana hedefinin iyi bir şekilde anlaşılması gerekir. Metin içerisinde kullanılan tüm terminolojiye kaynak ve hedef dilde hâkim olmak gerekmektedir. Bu alanda hizmet veren tercümanlar ise hedef dilin kültür özelliklerini de iyi bir şekilde bilmesi gerekir. Kültür farklılıkları nedeniyle kullanılmayan kelimeler ya da kelime öbeklerinin kullanılmaması gerekir.
Çevirinin kaliteli olduğunu anlamak için hedef dilin anlaşılır olması gerekir. Proje içerisinde orijinal metne sadık kalmak, metnin içeriğini en iyi şekilde benimsemek bu alanda oldukça önemlidir. Aynı zamanda proje üzerinde çalışan tercüman da gerekli belgelere sahip olmalıdır.
Çevirmende Olması Geren Özellikler Nelerdir?
Çeviride kalite ölçütleri kurumlar arasında belirli standartlara dayansa da tercümanlar için de geçerli kurallar bulunmaktadır. Bu çerçevede bir çevirmenin ilk olarak metnin orijinaline ve terminolojisine dikkat etmesi gerekir. Alanında profesyonel kaynak ve hedef dile hâkim olmasıyla birlikte belirli sertifikalara da sahip olmalıdır.
Çeviri yapılırken alınan referanslar çok önemlidir. Çevirmenin bu alanda iyi bir kaynağı ve sözlük bilgisi bulunmalıdır. Konuya özel olarak terim listesi oluşturulması, çevirinin üslubunun belirlenmesi, temel sözlük yapısı ve dil kuralları belirlenmelidir. Çeviri işlemlerinde kalite ölçütleri için referansların da özel olarak müşteriye bildirilmesi gerekir.
Çevirmende olması gereken özellikler kapsamından baktığımızda sertifika bilgisi oldukça önemlidir. Bu belgeler, dünya genelinde kabul görmekle birlikte çevirmenin o alanda yetkinliği olduğunu da göstermektedir. Sertifika dışında iyi bir yazım dili olması oldukça önemlidir. Çeviri kalitesini artırmak ve yapısını korumak için okunurluğu yüksek, hatasız bir çeviri hizmetinin sunulması gerekmektedir.
Çeviride kalite ölçütleri yalnızca çevrilen metin için standartlandırılamaz. Çevirmen de aynı kategoride yer almakla birlikte iyi bir süreç yönetimi yapması gerekir. İlgili dilin ve yazım alanının tüm detaylarına inebildiği gibi, araştırma noktasında da iyi bir kaynak bilinci oluşturulmalıdır. Çevirmen bu alanda araştırma, orijinal metne sadık kalma, dil bilgisine uyma ve süreci etkili yönetme gibi özelliklere ilk etaptan sahip olması gerekir.
Çeviride Kalite Sertifikaları
Çeviride kalite ölçütleri adına düzenlenmiş özel sertifikalar bulunmaktadır. Kurum ve tercümanların edinmesi gereken EN 15038, Çeviride Kalite Yönetimi ve Çeviri Hizmeti sertifikasyonu olarak bilinmektedir. Avrupa ve Dünya Standartları çerçevesinde hazırlanan bu belge, sözlü ve yazılı çeviri dilin kurallarına uymak ve kaliteli bir çeviri sunmak adına hazırlanmıştır. 2009 yılında ise Türk Standardı olarak kabul edilmiş ve zorunlu hale getirilmiştir.
Vera Tercüme olarak alanına en iyi tercümanlarımızla birlikte çeviride kalite ve teslim sürecini yönetmekteyiz. Sertifika standartlarına göre yapılan tüm çalışmalarda çeviri işlemlerinde kalite ölçütleri bir birim olarak alınmakta ve %100 müşteri memnuniyet sağlanmaktadır. Alanında en iyi hizmeti sunan tercüman ekibimiz ile tanışarak, sizler de kaliteli çeviri hizmetimizden yararlanabilirsiniz!
