Makine çevirisi, çeviri için özel olarak programlanmış bilgisayar yazılımları tarafından bir metnin tercümesinin yapılması anlamına gelmektedir. Machine Translation olarak da bilinen bu işlemde metne herhangi bir kişi tarafından düzenleme ve redaksiyon işlemleri haricinde müdahale edilmesi mümkün değildir. Özel olarak hazırlanan bu bilgisayar yazılımı, kaynak dil ve hedef dil arasında otomatik bir aktarıma sahiptir. MT çeşitleri üçe ayrılmaktadır; Kural Tabanlı, İstatiksel ve Nöral Makine Çevirisi.
İçindekiler
Makine Çevirisi Nedir?
MT, özel olarak hazırlanan bir bilgisayar yazılımı olarak son derece hızlı bir çalışma göstermektedir. Gelişen teknolojisi ile var olan bir metnin kaynak dilini kendi tespit edebilir ve hedef dilin belirlenmesi ile çeviri işlemini sürdürebilir. Son dönemlerde kişiler tarafından yapılan çeviriler yerine tercih edilen bu sistemin hala gelişmesi gereken birçok özel alt kaynak yapısı bulunmaktadır.
Makine Çevirisi Türleri
Dünya üzerinde 7 binden fazla dil bulunmaktadır. Bazı dil yapıları ana dil olarak geçmekle birlikte çoğu dil için kullanım oranı oldukça düşüktür. Ancak hala kullanılmaya devam eden bu dilleri dahi MT ile çevirmeniz mümkündür. Vera Tercüme olarak bu konuyu 3 farklı başlık içerisinde ele almaktayız.
Kural Tabanlı
Makine çevirisi türleri arasında ilk geliştirilen sistemdir. Sistem özel olarak dil uzmanları tarafından geliştirilen bir dil bilgisini içermektedir. Dil yapısının kurallarına ve bağlı olunan sektöre göre özel terimler üretilmektedir.
İstatiksel
Kaynak dilin ya da hedef dilin dil kurallarına ve çevrilen sözcüklerde doğru bir çeviri sağlamaz. Ancak insan çevirilerinin analiz edilmesi ile tercümelerin nasıl yapıldığını öğrenir ve kendini zamanla geliştirir.
Nöral Makine Çevirisi
Yapay zekâ çevirisi olarak da bilinen bu programlama, büyük bir sinir ağı kullanmaktadır. Kullandığı bu ağ üzerinden kendi kendine öğrenir ve çeviri sistemini geliştirir. Uygulanan bu yöntem özellikle çapraz dil çeviri işlemlerinde daha iyi sonuçlar vermektedir.
Google Nöral Makine Çevirisi bu alanda en çok kullanılan tercüme programlarından biridir. Sürekli olarak gelişen ve insan müdahalesi ile de analizleri kuvvetlendirilen bu yapı son dönemlerde daha da popüler hale gelmiştir.
Makine Çevirisinin Avantajları ve Dezavantajları
Metin türleri kendi içerisinde birçok farklı alana ayrılmaktadır. Terim ve sektör bilgisi doğrultusunda makine çevirisinin ilk olarak hız avantajı bulunmaktadır. Metin uzunluğuna göre kısa süreler içerisinde çeviri sağlayan bu sistemler bekleme süresini de ortadan kaldırmaktadır.
İkinci bir avantajı ise maliyettir. İnsanlar tarafından yapılan tercüme süreçlerine göre daha ucuz bir sistem bulunmaktadır. Bazı programlar belirli bir ücrete sahip olsa da Google Translate gibi sistemler, herhangi bir ücret beklentisine girmemektedir.
İnsanlar tarafından yapılacak olan tercüme de belirli dil kısıtlamaları bulunmaktadır. Ancak makine çevirisi içerisinde çoklu hedef dil seçeneklerine ulaşabilirsiniz. Bu sayede herhangi bir dil üzerinde uzmanlaşmadan çeviri alımı yapılabilmektedir.
MT, her ne kadar tasarruflu ve hızlı bir süreç sağlasa da bazı dezavantajları bulunmaktadır. Makine yapısı nedeniyle çoğunlukla sektör bilinci ya da çeviride kullanılacak kelimenin tam anlamı belirlenemeyebilir. Bu durumda ise anlamda hatalar ve yanlış çeviri ile karşılaşmak mümkündür. Özellikle kelime odağında yapılan bu çevirilerde bağlam kurmak çoğu zaman mümkün olmayabilir.
Makine Çevirisi Ne Kadar Gelişti?
Makine çevirisinin tarihi, ilk bilgisayarın geliştirilmesine uzanır. ENIAC olarak bilinen ve şifre kırma üzerine programlanan ilk yapıların ardından makine sürekli olarak kendini geliştirdi. Son 20-30 yıla baktığımızda ise gelişen teknoloji ile birlikte MT daha farklı bir boyuta ulaştı. İlk olarak Google tarafından servis edilen bu programlama, belirli diller üzerinde çeviri yaparken, günümüzde birçok farklı dilde hizmet vermektedir.
Makine Çevirisinin Tarihi
Makine öğreniminin ENIAC ile başlayan bir süreç olduğunu belirtmiştik. Bu süreç içerisinde devam eden çalışmalar İkinci dünya savaşı sonrası 1954 yılında Georgetown – IBM Deneyi ile bir ön başarı sağladı. Sistem içerisinde ilk olarak 6 gramer bilgisi ve 250 kelime yer almıştı. Büyük bir başarı sağlayan sistem tüm İngilizce yapısını kapsıyordu. Tarihte ise ilk kez 60 Rusça cümleyi tam otomatik çevirmeyi başardı.
IBM tarafından büyük bir başarı olarak duyurulan bu proje, ilerleyen süreçlere de ilham oldu. Makine çevirisi tarihi için önemli katkı sağlaması ile birlikte Almanya, Kanada, Japonya ve Fransa gibi devletleri de bir yarışın içerisine sürükledi. Ardından geliştirilen teknolojilerle birlikte ilk çeviri türü ortaya çıktı. Kelime odaklı gidilen MT sürecinin son halini Google Translate, Yandex Translate gibi sistemlerle görüyoruz.
Makine Çevirisi ve Bilgisayar Destekli Çevirinin Farkları
Teknolojinin sürekli olarak gelişmesi ile birlikte yapay zekâ odaklı Google Nöral Makine Çevirisi de aynı hızda gelişti. Son dönemlerde insan çevirisine tercih edilse de bu noktada karşılaştırılması gereken özel bir programlama daha bulunuyor; Bilgisayar Destekli Makine Çevirisi. CAT(Computer Aided Translation) çevirmene yardımcı olması adına üretilen terim ve bellek yazılımlarıdır. Makine çevirisi birçok dil üzerinde yapay zekâ ile çeviri yaparken, CAT çevirmen desteklidir. Kullanılacak olan terminolojiye göre kelimelerde CAT yardım sağlarken, MT üzerinde bir uzmanlık alanında doğru çeviri yapılamaz.
İnsan Çevirisi ve Makine Çevirisinin Karşılaştırılması
Makine çevirisi büyük bir avantaj sağlasa da kelimenin tam anlamı ile doğru sonuç vermez. İlk çeviri sonrasında alınan metnin tekrar post-edit sürecine girmesi gerekebilir. Bu süreçte insan çevirisi belirlenen uzmanlık alanında daha yoğun bir araştırma ve terim sunabilir. Süreç olarak insan çevirisi daha büyük bir zaman alsa da doğru ve belirli bir uzmanlık alanına hitap edebilmektedir. Sonrasında ise genel olarak kontrol çalışmaları ile metin istenilen hedefe ulaştırılabilir.
Vera Tercüme olarak sizlere istediğiniz uzmanlık alanlarında çeviri sağlamaktayız. Makine çevirisinin avantajları ile birlikte bünyemizde yer alan tüm tercümanlarımızla doğru ve kaliteli bir hizmet sunmaktayız.