Çevirinin tarihi insanlığın var oluşundan sonraki ilk düşünsel olarak bilinen ve dil gelişiminin yaşandığı döneme kadar dayanmaktadır. İlk olarak dini metinlerin tercümesi ile başlayan çeviriler, günümüzde iş alanları ve bilimsel hizmetlere dönüşen çeviri süreci, profesyonel bir hizmet alanına taşındı. Dil üzerinde eğitim almak, dilin ait olduğu kültürü, dil yapısını, alfabesini bilmek bugünün en önemli tercüman değerleri arasındadır. Geçmişten gelen ve günümüze taşınan çeviri tarihi Vera Tercüme ile profesyonel ve alanının en iyisi olarak hizmet vermektedir.
İçindekiler
Türkiye’de Çevirinin Tarihi
Tarih boyunca birçok farklı gelişme yaşanmıştır. Bu gelişmeler, günümüzde farklı icatların temeli olmakla birlikte tarih içerisinde de büyük yankı uyandırmıştır. Çevirinin tarihine baktığımızda da ilk olarak kullanıldığı dönemde devletlerarası önemli bir iletişim kaynağı haline gelmişti. Türkiye’de çevirinin tarihi ise M.S 10. Yüzyıla dayanmaktadır.
Dil çevirilerinin yapılması ilk olarak 19. Yüzyıl ile ilişkilendirilmektedir. Ancak Türklerin tarihine baktığımızda çeviri ve tercümanlık Anadolu Selçuklu Devleti dönemine dayanmaktadır. Tarihçilere göre devlete ait hem yazılı hem de sözlü çevirilerden sorumlu olan tercümanlar bulunmaktaydı. Dış devletlerden gelen yazışmalar bu kişiler tarafından yürütülüyor ve görüşmelerde refakatçilik ediyorlardı. Anadolu Selçuklu Devleti ile başlayan bu hizmet, Osmanlı Devleti’nde de devam etti.
Türkiye’de çevirinin tarihi çok eski yıllara dayanmaktadır. Anadolu Selçuklu Devleti’nden aldıkları geleceği devam ettiren Osmanlı Devleti’nde ilk tercüman Lütfi Bey olarak bilinmektedir. Osmanlı kaynaklarına göre 1479 yılında Lütfi Bey, Osmanlı Devleti adına Venedik’e gönderilmiştir. Bu göreve büyük değer veren devlet yapısı ilerleyen dönemlerde, tercümanları saray içerisine alarak devlet işlerine dâhil etmiştir. Ardından açılan çeşitli okullarla dönemin “dil oğlanı” olarak bilinen tercümanlar eğitildi.
Devlet içerisindeki yazışmalar, görüşmeler gibi çeşitli alanlarda kullanılan çeviri ilk olarak Arapça ve Farsça üzerinden yapılıyordu. İlerleyen süreçlerle birlikte gelen Tanzimat döneminde daha çok edebi eserlere yoğunlaşıldı. Bu dönemde kurulan kurumlar Cumhuriyet dönemi ile birlikte resmi bir hale getirildi. 1921 yılında kurulan Telif ve Tercüme Encümeni kurul haline getirildi ve tarih, toplum ve eğitim alanında çevirilere izin verildi. Ardından sürekli gelişen yapı, Türkiye’de çevirinin tarihi olarak bugünkü modern halini aldı.
Dünyada Çevirinin Tarihi
Dünya üzerinde yaşayan birçok devlet, bir önceki devletin bıraktığı eserleri anlamak için çaba sarf etmiştir. Tarih içerisine büyük eserler bırakan Sümerliler için ilerleyen dönemlerde Sümer Dili ve Edebiyatı araştırma alanı oluşturulmuştur. Ancak Dünyada çevirinin tarihi için tarihi dokulara ilk baktığımızda ilk çevirilerin din üzerine olduğunu görmekteyiz.
Orta Çağda çeviri işlemleri kiliselerde yapılan ve yalnızca İncil üzerine çalışılan bir süreç içermekteydi. 9 ve 10. Yüzyılda ise Bağdat bu alanda çevirinin merkezi haline gelmiştir. Bu dönem içerisinde Eski Yunan eserleri ve metinleri Arapça ’ya çevrilmiştir. Bu gelişme ile birlikte bilim dünyası büyük bir ilerleme sağlamıştır. Orta Çağda başlayan bu süreç ardından bilimin dili olan Latince ile devam etmiştir.
Çevirinin tarihi matbaanın icadı ile hız kazanmıştır. Oluşan reformasyon ile birlikte Latince başta olmak üzere Almanca ve diğer dillere aktarılmıştır. Avrupa’da ise çeviri hareketleri ilk olarak 19. Yüzyılda başladığı bilinmektedir. Romantik akım olarak bilinen bu dönemde yayılan çeviri bilimi, gelişmiş ve nasıl yapılması gerektiği aktarılmıştır.
Dünya tarihi sürekli gelişmekle birlikte çevirinin son halinde 20. Yüzyılda gelinmiştir. Son düzenlemeler, savaş etkileri ve son olarak makine çevirisi ile tanışan dünya, çok farklı bir yüzyıl içerisine girmiştir. Makine çevirisi, bugün kullanılan bilgisayar tabanlı çevirinin ilk öncüsü olarak kabul edilmektedir.
Vera Tercüme olarak alanında en iyi tercümanlarımız ile tarihi dokuyu ve geleceği en iyi şekilde aralıyoruz. Tercümanlarımız, sahip oldukları dil ve dünya bilgisi ile bugün belirlenen kurallar çerçevesinde kaliteli bir çeviri süreci izlemektedir. 21. Yüzyılın temsilcisi olan ekibimiz, dilediğiniz her alanda sizlere istediğiniz çeviri hizmetini sağlamaktadır.
İlk Tercümanlar
Babil’in değerli topraklarından günümüz teknolojine taşınan tercümanlık, tarih içerisinde birçok alanda kendine yer bulmuştur. Saraylar, kiliseler, iş alanları gibi her alanda yer alan bu mesleğin belirli öncüleri de bulunmaktadır. Tarihe bu denli öncülük eden ilk tercümanlar, bir nevi dünyaya da yön vermiş kişilerdir. Dünyanın en eski mesleklerinden biri olan tercümanlığın ilk öncüleri ise şu şekilde sıralanabilir:
Saint Jerome(Aziz Jerome): Çevirinin tarihi ilk olarak kilise ve din üzerinden başlamıştır. Saint Jerome’da ilk olarak İncil’in İbranice’den Latince’ye tercümesini yapan kişi olarak bilinmektedir. Tarihin en önemli çevirisini yapması nedeniyle bugün tercümanların ve bilim adamlarının koruyucusu(Azizi) olarak ilan edilmiştir.
La Mallinche: İspanya’nın Meksika’yı fethi sırasında Hernán Cortés için ilk olarak tercümanlık yapmaya başlamıştır. Dünyada çevirinin tarihi içerisinde büyük bir yeri olan bu Aztek kadını, 10 yıl boyunca bu görevini bir köle olarak sürdürmüştür.
Valentin Berezhkov: İngilizce ve Almanca dilleri üzerine eğitim alan Valentin, mühendislik eğitimi de almıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında tarihe yön veren en önemli çevirileri de aldığı eğitimler sayesinde yapmıştır. Rusya ile yapılan barış görüşmelerinde Adolf Hitler, Winston Churchill, Harry Turman ve Franklin Roosevelt için sözlü çeviriler yapmıştır.
Lütfi Bey: Türkiye’nin çeviri tarihi aşamasında bahsettiğimiz ve Osmanlı Devleti’nin en değerli görevini Lütfi Bey üstlenmiştir. Devlet tarafından verilen bu görev ile İtalya’ya gitmiş ve burada dil eğitimi almıştır. Ardından saray içerisindeki tüm yazışmalar ve sözlü görüşmelerde çevirmenlik görevi üstlenmiştir.
Çevirinin Tarihsel Gelişimi
Dillerin ortaya çıkışı 100 bin yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Göçebe devlet hayatının kurulu bir düzene geçmesi ile birlikte yayılan bu dil kültürü aslında devletlerin kendi kültürleri olarak bilinmekteydi. İlerleyen tarih dönemlerine bakıldığında her devletin kendine özel oluşturduğu dil, dünya üzerinde yayılmaya başlamıştı. Yazının icadından sonra gelişmeye devam eden bu süreç metinler için ilk çeviri sürecini de başlatmıştı.
Günümüzde de olduğu gibi eski dönemlerde iki farklı çeviri türü bulunmaktaydı. Sözlü çeviri ve yazılı çeviri olarak bilinen bu türler, eğitimli tercümanlar tarafından yapılıyordu. Bazı devletler, dil öğrenmesi adına görevlendirdiği kişileri farklı devletlere gönderiyordu ya da o devletlerden kişiler getirtiyordu. İkili iletişimde önemli bir konuma sahip olan bu görev, aslında devlet kanadının da ayrılmaz bir parçası olmuştu. Çevirinin tarihsel gelişiminde ilk olarak başlanan sözlü çeviriler, yeni gelen metin çevirileri ile desteklenmekteydi.
İlk çeviri örnekleri devletler dışında din üzerine yapıldığı bilinmektedir. Türkiye ve Dünya tarihine baktığımızda dini kitaplar ilk olarak çevrilmeye başlanmıştır. Ardından gelişen çeviri tarihi, dünya geneline yayılmış ve metin çevirileri başlamıştır. İlk olarak eski devletlerden kalan eserler çevrilmiş, ardından edebi eser çevirileri yapılmıştır. Matbaanın icadından sonra durmadan gelişen çeviri yapısı, dünya üzerinde önemli bir görev haline gelmiştir.
Günümüzde ise çeviri makine çevirisi ile tanışmış ve gelişmiştir. Bilgisayar tabanlı çeviriler ilk olarak İkinci Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır. Ardından geliştirilen teknoloji bugünün makine çevirisini oluşturmuştur.
Çevirinin tarihsel gelişimine baktığımızda kişilerin devletleşmeye başladığı döneme kadar uzanan bilgiler elde edebiliriz. Geçmişin değerli topraklarından günümüze kadar gelen çoğu eserde de hala çeviri çalışmaları sürdürülmektedir. Özellikle ölmüş dil olarak bilinen diller üzerine eğitim alan kişiler, bu eserler üzerinde önemli çalışmalar yapmaktadır.
Sözlü Çevirinin Tarihi
Tarihi kaynaklara bakıldığında ilk olarak metin ürünlerini görmek mümkündür. Her devletin arkasında bıraktığı eserlerin anlaşılması, din ve iş alanlarda gelişmeye devam eden bu tarih, aslında çok daha eskiye dayanmaktadır. Devletlerarası anlaşmalar ve görüşmelerde sözlü çeviri tarihi çok eski tarihlere dayanmaktadır. Kesin belgelerle kanıtlanamasa da tarihi derinliklerde yer alan kanıt ve ipuçları bunu doğrulamaktadır. Tarihteki ilk çeviri örnekleri Sümerlilere ait olduğu bilinse de sözlü olarak yapılan çeviri çok daha eski tarihlere dayanmaktadır.
Dünya üzerinde ilk simultane tercümanlık devletlerarası görüşmeler üzerinden yapılmaktadır. Ancak genel tarihe baktığımızda sözlü çeviri tarihi için 1927 yılı işaret edilmektedir. Cenevre Uluslararası Çalışma Konferansı içerisinde bu hizmet kullanılmış ve diller arası ortak bir anlaşma alanı oluşturulmak istenmiştir.
Vera Tercüme olarak dünya tarihi ve Türkiye çeviri tarihinden aldığımız ilham ile yola devam ediyoruz. Çalışmalarımızda belirlenen kuralları en iyi şekilde uygulamakla birlikte alanında en iyi tercümanlarla çalışıyoruz. Çeviri hizmeti almak istediğiniz alanda tercümanlarımız sizlere yeminli, noter onaylı hizmetler vermekle birlikte sözlü çeviri hizmeti de sağlamaktadır. Çevirileriniz için bir tercümana ihtiyacınız var ise kalite ve profesyonelliğin en doğru adresindesiniz!
Verdiğimiz Tercüme Hizmetleri:
