Bir sözün veya yazının kullanıldığı dilden başka bir dile çevrilmesi, açıklanması ve farklı dillerde söylemek ve yazmak anlamına gelen çeviri, Arapça dilinde “tercemetün” olarak dilimize geçmiştir. Çeviri veya tercüme, günlük hayatta yazılı ve sözlü iletişimimizi başka bir dile aktarmanın temel yollarından biridir. Ancak hukuki, ticari veya akademik gibi belirli alanlarda çeviri yapabilmek için bu konuda uzmanlık gereklidir.
Tercüme veya Çeviri Ne Demektir?
Günlük hayatta yazdığımız yazıları veya konuşmaları başka bir dile çevirmek genellikle kolaydır. Ancak, politik, hukuki veya ticari konularda çeviri yapabilmek için yalnızca çevrilecek dili bilmek yeterli değildir. Bu tür alanlarda, deyimler, eş anlamlı sözcükler ve kültürel farklılıklar gibi zorluklarla başa çıkabilmek için tecrübe kazanmış kişilere ihtiyaç duyulur.
Tercüme Türleri
Tercüme türleri yazılı ve sözlü olarak iki ana kategoride incelenir. Her iki kategori de farklı alanlarda kullanılır ve her biri kendine özgü teknikler gerektirir.
Yazılı Tercüme Türleri
- Yeminli Çeviri: Resmi veya onaylı çeviri demektir. Türkiye Noterler Birliğine bağlı bir noterde yeminli tercümanın kaşeleyip imzaladığı evrakların çevirisi olarak bilinir. Bazı resmi kuruluşlar tarafından kabul edilir; ancak bazıları noter tasdiki de isteyebilir.
- Noter Tasdikli Çeviri: Resmi işlem hükmü taşıyan evrakların uzman mütercim tercümanlar tarafından çevrilip noter tarafından onaylanması işlemidir.
- Apostil Tasdikli Çeviri: Yurtdışında kullanılacak olan resmi evraklar için gereklidir. Apostil, uluslararası geçerliliği olan bir onay sistemidir.
Sözlü Tercüme Türleri
- Diyalog Çevirisi: İki veya daha fazla kişi arasında geçen konuşmaların çevirisini kapsar. Bu tür çeviride, konuşmaların kısa ve karşılıklı olarak gelişmesi, akışın bozulmadan devam etmesi sağlanır. Genellikle devlet daireleri, hastaneler, turizm merkezleri ve mahkemelerde kullanılır.
- Ardıl Çeviri: Resmi ortamlarda yapılan, daha uzun süreli konuşmaların çevirisidir. Konuşmacı 5 dakikalık bir konuşma yaptıktan sonra çevirmen, notlar alarak ve hafızasında tutarak çeviriyi gerçekleştirir. Çeviri mikrofon eşliğinde veya kürsüde yapılabilir.
- Simultane Çeviri: Eş zamanlı çeviri olarak da bilinir. Bu tür çeviri, konuşmayı dinleyerek ve konuşmacının beden dilini takip ederek yapılır. Teknik donanım gerektirir ve oldukça yorucu olabilir. Çevirmen, ses tonu, aksan, dilbilgisi ve sözcük seçimi açısından otokontrol sağlar.
Tercüme hizmetlerinin her türünde, doğru ve etkili bir çeviri için dil bilgisi, kültürel farkındalık ve alan bilgisi büyük önem taşır. Çeviri yaparken karşılaşılan zorluklar ve bu zorlukların üstesinden gelme yöntemleri, profesyonel çevirmenlerin uzmanlık alanını oluşturur.
